Dolandırıcılık Suçu

Dolandırıcılık suçu, güncel ceza mevzuatımızda mal varlığına karşı işlenen suçlar bölümünce yer almakta olup iki ayrı madde halinde düzenlenmiştir. Kanun koyucu, bu suçu, basit ve nitelikli dolandırıcılık olarak ikili bir ayrıma tabii tutmuştur. Devamında ise; daha az cezayı gerektiren haller düzenlenmiştir. Bu yazının konusunu oluşturan internet üzerinden dolandırıcılık suçları ise genel olarak aşağıdaki nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturmaktadır.

Nitelikli Dolandırıcılık

Dolandırıcılık özü itibariyle; birinin iradesini sakatlayarak (hile yoluyla) mal veya parasını alma durumu olarak bilinmektedir. Hile, iradeyi sakatlayan durumlarından biridir. Borçlar Kanunu madde 36’da tanımı yapılan hile ile ceza hukuku anlamındaki hile birbirne yakın kavramlardır. Hileli davranışlar sonucu sağlanan yarar kamu hukukunca suç teşkil ederken; özel hukuk bağlamında da hükme bağlanmıştır. Özel hukuk bağlamındaki genel görüşe göre; sözleşme, tarafların irade beyanının uyuşmasıyla kurulmaktadır. Buradaki irade kavramını incelemek yerinde olacaktır. İrade, kişinin kendi hür isteğiyle oluşmuş, iç dünyasından gelen düşüncelerin açıklanmasıdır. Doktrinde, düşüncelerin açıklanmadığı hallerde iç dünyadaki düşüncelerin hukuki değer taşıyıp taşımadığı tartışması mevcuttur.

Dolandırıcılık suçunun oluşması bakımından aldatma (hile) kastı aranan mutlak şarttır. Aldatma kastı güderek, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, aldatılan kişinin veya üçüncü bir kişinin zararına olacak şekilde, kendisi veya başkasının lehine yarar sağlayan kimse dolandırıcılık suçunun failidir. Bu suçun faili, gernel olarak herkes olabilir. Ancak, aldatanın bazı özel sıfatlara sahip olması halinde, suçun nitelikli hali söz konusu olabilecektir. Öte yandan; aldatan tarafın kamu görevlisi olması halinde, irtikap suçundan söz etmek de mümkün olabilir.

Dolandırıcılığın Cezası

Dolandırıcılık suçunun cezası 1 yıldan 5 yıla kadar hapsi cezasıdır. Adi dolandırıcılığa göre suçun nitelikli halinin cezası daha yüksektir. Nitekim bilişim sistemleriyle işlenen bu tür dolandırıcılık suçlarının cezası 4 ile 10 yıl hapis cezası arasındadır. Ayrıca suçun bu nitelikle halinde dolandırılan rakamın iki katı oranında para cezası söz konusudur.

İnternet Dolandırıcılığı Suçları

İnternet veya sosyal medyadan ürünü satıp herhangi bir ürün göndermemek veya daha ucuz farklı bir mal göndermek en klasik internet dolandırıcılığı türüdür. Bunun dışında evlilik vaadiyle dolandırıcılık suçu da hem Türkiye’de hem de Bulgaristan üzerinden işlenen yaygın suçlardan biridir. Bunun dışında yine son dönemde yayınlaşan bir başka dolandırıcılık türü ise bahis dolandırıcılığı suçudur. Türkiye’de konut sektörünün yaygınlaşması ve maketten ev satışlarının artmasıyla birlikte artışa geçen bir başka dolandırcılık çeşidi ise gayrimenkul dolandırıcılığı suçudur. Bunlara ek olarak şantaj dolandırıcılığı suçu da son yıllarda yaygınlaşan bir suç tipidir.

Dolandırıcılık Mağdurlarına Hukuki Destek

Dolandırıcılık suçları etkin pişmanlık ve uzlaşma gibi hükümlere tabi olduğundan, bu suçu işleyenler mağdurun maddi zararını giderirse ciddi oranda cezaları azalmaktadır. Eğer dava açılmadan henüz soruşturma aşamasında dolandırıcı, dolandırdığı paraları iade ederse cezası yarı yarıya azalacaktır. Hatta nitelikli dolandırıcılık gibi suçun daha ağır cezayı gerektirdiği hallerde, etkin pişmanlıktan yararlanan bir şüpheli tutuklanma riskinden de kurtulmaktadır. Dolayısıyla şüphelinin, mağdurun zararını giderip pişmanlık hükümlerinden yararlanması her anlamda lehinedir. Ancak şüphelinin bu şekilde verdiği zararı tazmin etmesi için her şeyden önce zoru görmesi yani yakalanması gerekir. Bu bakımdan dolandırıcılık mağdurları tecrübeli bir bilişim avukatı ile çalışmalıdır.